Ürün Özellikleri
Son yıllarda dünyada her alanda yaşanan hızlı gelişmeler, kamu yönetimi alanında da etkisini açıkça göstermekte, yönetilenlerin kamu yönetimi anlayışında ve kamu yönetiminden beklentilerinde belirgin değişimler gözlenmektedir. Yönetilenler, kamu yönetiminin ve kamu yönetimi içinde yer alan unsurların sunduğu hizmetlerin, nicelik ve nitelik olarak ihtiyaçlarını
etkin ve verimli şekilde karşılamasını ve bunun sürekliliğini talep etmektedir. Türkiye'de kamu yönetiminin önemli unsurlarından birisi olan ve son dönemde yetki ve görevleri daha da artırılan yerel yönetimlerin, etkin ve verimli hizmet üretebilmesi, halkın bu hizmetlerden duyduğu memnuniyetin artırılabilmesi için etkili şekilde denetlenmeleri gerekmektedir.
Türkiye'de yerel yönetimler, çeşitli şekillerde ve farklı kuruluşlarca sürekli denetlenmelerine rağmen denetimlerinde ortaya çıkan sorunların asılamadığı, mevcut denetim mekanizmalarının halkı kötü yönetime karsı korumada çaresiz kaldığı görülmektedir. Bu bağlamda, yönetimi sürekli olarak denetleyen, halkı kötü yönetime karşı koruyan ve yönetimin iyileştirilmesine katkı sağlayarak birçok ülkede basarılı sekillerde uygulama alanı bulan ombudsmanlık kurumunun, Türkiye'de yerel yönetimler düzeyinde de olusturulması birçok yönden olumlu katkılar sağlayabilir.
Bu çalışmada, Türkiye'de yerel yönetimlerin denetimi ve bu denetim içerisinde yerel yönetim ombudsmanının nasıl bir konumda olabileceği konusu ayrıntılı bir şekilde incelenmektedir. Çalışmada, Türkiye'de yerel yönetimlerin
denetiminde ortaya çıkan sorunların çözümünde ve yönetimin iyileştirilmesinde oluşturulabilecek bir yerel yönetim ombudsmanının uygulanabilirliliği ve sağlayabileceği katkıların ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu amaçla yapılan çalışma, geleneksel yapılarını koruyan köy idareleri kapsam
dışında olmak üzere, Türkiye'de yerel yönetimlerin denetiminde mevcut denetim mekanizmalarının işleyişi ve bu işleyişte ortaya çıkan yetersizliklerin giderilmesinde kurumu uygulayan ülkelerden uygun örnekler de verilerek yerel yönetim ombudsmanının sağlayabileceği katkıları belirlemeye yönelik
kuramsal bir çalışmadır. Çalışma, ombudsmanlık kurumu hakkında daha detaylı ve tanıtıcı bilgilerin elde edilmesinde, Türkiye'de olusturulabilecek yerel yönetim ombudsmanı için uygun bir modelin belirlenmesinde önemli katkılarda bulunabilecektir.
Çalışmanın birinci bölümünde, Türkiye'de yerel yönetimlerin denetimi, teori ve mevcut uygulaması açısından geniş şekilde ele alınmaktadır. Bu bölümde, denetimin kavramsal çerçevesi ortaya konularak, Türkiye'de yerel yönetimlerin denetlenme şekilleri, denetimi gerçekleştiren organlara göre ayrıntılarıyla incelenmektedir.
İkinci bölümde, ombudsmanlık kurumunun ortaya çıkışı ile tarihi gelişim süreci ve ombudsman türleri ele alınarak, yerel yönetim ombudsmanının işlevleri ve işleyişi, ombudsmanlık kurumunun genel özellikleri de dikkate alınarak incelenmektedir.
Ombudsmanlık kurumu, bağımsız ve tarafsız olması yanında kolay, masrafsız ve hızlı işleyen yapısı ile, uygulandığı ülkelerde
yönetimi etkin ve verimli şekilde denetlemekte ve yönetimin iyileştirilmesine önemli katkılar sağlamaktadır. Bu bağlamda, Türkiye'de oluşturulacak bir yerel yönetim ombudsmanı için, üniter bir yönetim sistemine sahip ve yerel yönetimlerine geleneksel olarak önem veren, yerel yönetim ombudsmanını
başarılı bir şekilde uygulayan İngiltere'nin yerel yönetim ombudsmanı uygulaması, diğer ülkelere göre daha detaylı şekilde ele alınmakta ve incelenmektedir.
Üçüncü bölümde, yerel yönetim ombudsmanının Türkiye'de uygulanabilirliği ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Türkiye'de ombudsmanlık kurumu ve yerel yönetim ombudsmanı olusturma amacıyla yapılan çalısmalar ele alınmakta ve Türkiye'de oluşturulacak yerel yönetim ombudsmanının, yabancı ülke uygulamaları da dikkate alınarak nasıl bir yapıya ve işleve sahip olması gerektiği ile ilgili olarak öneriler getirilmektedir. Çalışmanın sonuç kısmında, Türkiye'de yerel yönetimler için oluşturulacak bir yerel yönetim ombudsmanı, uygun yasal düzenlemelerin yapılması durumunda, yerel yönetimlerin denetiminde ortaya çıkan sorunların çözülmesine önemli katkılar
sağlayabileceği, yerel yönetimlerde yönetimin iyileştirilmesinde büyük rol oynayacağı, kötü yönetim uygulamalarının azalmasında ve halkın hizmet memnuniyetinin artmasında olumlu rolünün olabileceği hususunda öngörülerde
bulunulmaktadır. Türkiye'de yerel yönetim ombudsmanı oluşturmadan önce, kurumun kamuoyuna iyi bir şekilde tanıtılarak benimsetilmesinin, Türkiye'nin yerel yönetim sistemine ve halkın beklentilerine uygun bir modelin
oluşturulmasının gerektiği vurgulanmaktadır.
Türkiye'de Yerel Yönetimlerin Denetimini ve Yerel Yönetim Ombudsmanı konusunu doktora tezi olarak seçip çalışmamı öneren, tezin yazılması ve son şeklini almasına kadar geçen süreç içerisinde yardımlarını esirgemeyen danısmanım Prof. Dr. Burhan AYKAÇ hocama ve elestirileri ile çalısmanın son halini almasına katkı sağlayan ve tezimi oybirliğiyle kabul eden jüri üyeleri Prof. Dr. Eyüb G. DSBDR, Prof. Dr. Kemal GÖRMEZ, Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ ve Prof. Dr. Aysegül MENGD hocalarıma saygı ve içtenlikle tesekkürlerimi sunuyorum. Bu çalışmamı yayınlayıp günışığına çıkaran değerli Editör arkadaşım Kenan Mehmet EKDCD'ye ve Savaş Yayınevi'ne
teşekkür ediyorum.
(Önsöz'den)